سندرم بینایی رایانه، بیماری جدید چشم ها

امروزه رایانه به ابزاری جدانشدنی در زندگی انسان ها تبدیل شده است به گونه ای که در هر مکانی که وارد می شویم نخستین وسیله ای که به چشم می خورد انواع مختلف رایانه ها اعم از لپ تاپ، رایانه رومیزی و تبلت است.
به موازات گسترش استفاده از این وسیله تاثیرات آن بر سلامت افراد به ویژه سلامت چشم ها روزبه روز افزایش یافته است به گونه ای که بسیاری از کاربران رایانه همواره از مشکلات چشمی گلایه دارند.
کاربران رایانه به ویژه کاربران حرفه ای گاهی دو سوم از ساعات شبانه روز خود را به کار به رایانه اختصاص می دهند و این مساله می تواند مشکلات جدی که مهمترین آن خشکی چشم هاست برای آنها به وجود بیاورد.
به طورکلی مشکلات بینایی ناشی از کار با رایانه با عنوان سندرم بینایی رایانه شناخته می شود.
محمدرضا زرین دبیر انجمن اپتومتری ایران در این موردگفت : این مشکلات شامل خستگی چشم ها، التهاب، قرمزی، تاری دید، سوزش، آبریزش، خارش، تهوع، سردرد، دوبینی و مهمترین آنها خشکی چشم ها است.
وی یادآور شد : تمام این مشکلات در درازمدت تاثیرات نامطلوبی روی فرد می گذارد و سبب کاهش بازدهی و کیفیت نامطلوب کارها می شود، با شروع این علایم فرد تاری دید را در نزدیک تجربه می کند و دیگر نمی تواند، ادامه کار بدهد.
زرین گفت: در این میان رعایت شرایط مناسب محیط کار، تنظیمات صفحه نمایش رایانه، استراحت با فواصل زمانی مناسب، استفاده از قطره های اشک مصنوعی می تواند موثر باشد.
سندرم بینایی رایانه به مواردی اطلاق می شود که در آن فرد به علایم چشمی و غیرچشمی ناشی از کار طولانی مدت با رایانه مبتلا می شود.
علاوه بر سندرم بینایی چشم، عوارضی همچون سردرد، درد شانه ها، گردن و کمر نیز بر اثر استفاده زیاد و نادرست از رایانه در کاربران رایانه بروز می کند.
زرین اظهار داشت: افرادی که ساعات طولانی با رایانه کار می کنند به این علایم مبتلا می شود ولی افرادی که در زمان های کوتاه با رایانه کار می کنند، این علایم را تجربه نمی کنند.در افراد دارای مشکلات و اختلالات بینایی مانند افراد دارای انحرافات مخفی و آشکار چشم و افراد دارای آستیگماتیسم، افراد دوربین و نزدیک بین علایم سندرم بینایی زودتر از سایر افراد بروز می کند.
زرین اظهار داشت: افرادی که اختلالات بینایی دارند و یا اشک آنها کم است ، معمولا پس از ۵ دقیقه کار با رایانه چشم آنان دچار اختلال می شود اما افرادی که این مشکلات را ندارند، پس از ۲ تا ۳ ساعت علایم سندرم بینایی در آنها بروز می کند.
به گفته دبیر انجمن اپتومتری ایران، برای کاهش و یا کمک به بروز دیرتر علایم سندرم بینایی رایانه افراد ابتدا باید تحت معاینه های چشم پزشکی قرار گیرند، تا سطح چشم آنها از نظر میزان اشک دهی ، لبه های پلک ها، قرنیه ها و عیوب انکساری، سیستم عضلانی و حرکتی چشم ها مورد بررسی قرار گیرد تا درصورت وجود مشکل اقدامات لازم پزشکی انجام شود.
این اپتومتریست در مورد راه های پیشگیری از بروز سندرم بینایی رایانه در میان کاربران گفت : افرادی که ساعات طولانی با رایانه کار می کنند باید کار خود را منقطع کنند و به ازای هر ۵۰ دقیقه کار، ۱۰ دقیقه به چشم های خود استراحت دهند.
زرین گفت: برای استراحت دادن به چشم ها باید به نقطه ای دور نگاه کرد تا عضلات تطابقی چشم استراحت کنند و برای ادامه کار آماده شوند.
وی افزود: کار منقطع با رایانه می تواند زمان بروز علایم سندرم بینایی کار با رایانه را به تعویق بیاندازد و یا از بروز آن جلوگیری کند.
به گفته زرین، افراد باید در هر دقیقه ۳۰ بار پلک بزنند اما کاربران به دلیل تمرکز روی صفحه رایانه تعداد پلک های آنها کاهش می یابد و به همین دلیل پمپاژ اشک در سطح چشم کاهش می یابد؛ بنابراین کاربران باید به لزوم پلک زدن در حین کار توجه داشته باشند.
وی همچنین استفاده از قطره های اشکی را در رفع این مشکل تاحدودی کمک کننده دانست.
به گفته متخصصان چشم پزشکی و اپتومتریست ها علاوه بر رعایت کار منقطع با رایانه، لازم است کاربران، موارد بهداشتی کار با رایانه را نیز به منظور پیشگیری از بروز سندرم بینایی رایانه رعایت کنند.
رعایت بهداشت کار با رایانه در کاهش خستگی های تطابقی چشم مانند سردرد، اشک ریزش، سوزش و خارش که مطابق با میزان استفاده از رایانه و شرایط محیط کاری ایجاد می شود، بسیار موثر است.
زرین در این مورد توضیح داد: بهداشت کار با رایانه ایجاب می کند که فاصله با رایانه دستکم ۴۰سانتی متر باشد، نور محیط چه نور طبیعی و چه نور مصنوعی در مسیر دید فرد نباشد، میز کار انعکاس نور نداشته و صفحه های شیشه ای روی آن قرار داده نشده باشد.
وی ادامه داد: شرایط ارگونومی مانند زاویه آرنج و زاویه زانو با میز و زمین باید رعایت شود تا فرد در حالت مناسبی در مقابل رایانه قرار گیرد، همچنین لازم است که هوای مناسبی در محیط کار جریان داشته باشد چرا که وجود هوای مناسب تاثیر به سزایی در کاهش خستگی های تطابقی چشم ها دارد.
این اپتومتریست اظهار داشت: کاربرانی که از عینک های طبی استفاده می کنند نیز پیش از گرفتن عینک باید در مورد شرایط محیط کار خود اطلاعات لازم را به اپتومتریست و یا چشم پزشک خود ارایه دهد.
زرین گفت: این دسته از کاربران باید از نظر میزان فعالیت چشمی، میزان عیوب انکساری چشم ها، محور آستیگماتیسم، نقطه نزدیک تقارن، نقطه نزدیک تطابق، سن، شغل و میزان ساعات فعالیت و محیط کار، بررسی شوند.
به گفته وی با داشتن این اطلاعات می توان فریم عینک مناسب، عدسی ها و روکش های عدسی مناسب را به کاربر توصیه کرد.