گزارش روزنامه نسیم خوزستان به مناسبت فرارسیدن هفته دفاع مقدس ؛ حماسه ملت ایران مشعل راهی برای دفاع ملت‌ها از هویت و استقلالشان شده است

گزارش روزنامه نسیم خوزستان به مناسبت فرارسیدن هفته دفاع مقدس ؛  حماسه ملت ایران مشعل راهی برای دفاع ملت‌ها از هویت و استقلالشان شده است

به گزارش روزنامه نسیم خوزستان، حماسه دفاع ملت مظلوم و غیور ایران اسلامی با رهنمودها و فرماندهی امام خمینی (ره)، دفاع مقدس نام گرفت و توانست هنر معنویت انقلاب را به جهان صادر کند و اکنون هشت سال جنگ تحمیلی، مشعل راهی برای دفاع ملت‌ها از هویت و استقلال خویش شده است.

با پیروزی انقلاب اسلامی با رهبری امام خمینی (ره) و حذف نظام ستم‌شاهی پهلوی، ایران اسلامی از سلطه قدرت‌ها و استکبار جهانی که همان آمریکا و انگلیس است خارج شد و به نقش ژاندارمی خود به نفع آنان در منطقه پشت کرد.

از این رو جهانخواران که تاب تحمل یک نظام مردمی جدید با شعار «نه شرقی و نه غربی» را نداشتند با توافق بر سر حمله عراق به ایران، جنگ را به این خطه پهناور تحمیل کردند تا این کانون نور را که گرمابخش دل‌های محرومان و مستضعفان جهان و شادی‏ آفرین قلوب تمامی رنجدیدگان تاریخ معاصر شده بود را براندازند و به ملت‌های مظلوم و تحت ستم بباورانند که هر حرکت استقلال ‏طلبانه و آزادی‌خواهانه، در برابر خواست و اراده ابرقدرت‌ها محکوم به شکست است!

اما با مقدرات خداوند نقش‌های پلید آنها به‏ گونه ‏ای دیگر رقم ‏خورد و در سیر تحولات نشان داد محاسبات ابر قدرت‌ها غیر واقع ‏بینانه بوده است چراکه جامعه عصر خمینی کبیر را نشناخته بودند.

امام خمینی (ره) با افزایش شعور و آگاهی جمعی ملت و ایجاد حس مسئولیت و قدرت تحلیل آنان در مسائل سیاسی روز، نسل خمود و بی‏ تحرک دوران پنجاه ساله حکومت پهلوی را چنان بازسازی و تربیت کرد که قادر شدند در زمانی اندک عادات و روابط اجتماعی گذشته و ضد ارزش‌های دیرپا و رسوخ کرده را با آرمان‌های جدید منطبق کنند.

این امّت که آموزه‏ های اسلام ناب، با جانشان درآمیخته بود، با این باور قلبی و‌ بر اساس آیه شریفه «کَمْ مِنْ فِئَهٍ قَلِیلَهٍ غَلَبَتْ فِئَهً کَثِیرَهً بِإِذْنِ اللَّهِ» سربلند و مقاوم، راه خویش را انتخاب کرده بودند.

با آغاز جنگ تحمیلی، صدها هزار جوان در جبهه‏‌های نبرد هشت ساله با متجاوزین بعثی عراق، داوطلبانه و در اوج معنویت و آگاهی جانبازی کردند و از منافع دینی و ملی خود دفاع نمودند و همگان با دفاعی که از عشق مایه می گرفت و از جان مایه می گذاشت، در حراست از میهن اسلامی حماسه آفریدند و دستاوردی عظیم را بدست آوردند.

ملت ایران با رشادت‌های جوانان جان برکف برای نخستین بار در دویست سال اخیر و در جنگی نابرابر، حتی یک وجب از خاک خود را از دست نداد و بدون کمک مستشاران خارجی، روی پای خود مردانه ایستاد.

امروز نیز جمهوری اسلامی با رهنمودهای حکیمانه رهبر معظم انقلاب (مد) و بکار گیری نیروهای متخصص و انقلابی داخلی توانسته از تمامی مرزها عبور کند و همانگونه که همگان می‌دانند ایران عزیزمان در اکثر عرصه ها از جمله صنایع علمی، پزشکی و نظامی به خودکفایی رسیده است.

ملت مقاوم و همیشه در صحنه ایران اسلامی در طول هشت سال دفاع مقدس نشان داد که حتی در اوج جنگ از رفتن به پای صندوق‌های رأی برای تعیین سرنوشت، غفلت نمی کنند و خود را به عنوان قدرتی که می ‏تواند پشتوانه مستضعفان جهان باشد به تثبیت رساندند.

در تقویم رسمی کشورمان ۳۱ شهریورماه آغاز جنگ بین ایران و عراق نامگذاری شده است. روزی مهم در تاریخ ایران که سرمنشا فصل مهمی از تاریخ انقلاب اسلامی را نمایان‌گر می کند.

ساعاتی پس از بمباران فرودگاه مهرآباد توسط رژیم منحوس صدام، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان نماینده حضرت امام خمینی (ره) پیامی را خطاب به ملت ایران به صورت رادیویی تلفنی صادر می‌کنند. ایشان در این پیام می‌فرمایند:

«ملت مسلمان و انقلابى ایران، برادران و خواهران، دولت دست نشانده و مزدور عراق، تجاوز هوایى را به حریم جمهورى اسلامى ایران آغاز کرده و به چند پایگاه هوایى حمله نموده است. ما تاکنون نخواسته بودیم حمله را آغاز کنیم، اما ارتش جمهورى اسلامى تجاوز این بعثى‌هاى دست نشانده را تحمل نمى‌کند و درس تلخى به صدام خواهد داد. مردم عزیز ما باید خونسردى و متانت خود را حفظ کنند. هرگونه شایعه را که احیاناً ضد انقلاب منتشر مى‌کند، نفى کنند؛ به پادگان‌هاى نظامى نزدیک نشوند و در انتظار لحظه‌ انجام مسئولیت همگانى که از سوى رهبر عظیم الشأن محول خواهد شد، باشند. هم اکنون نیروهاى رزمنده‌ ارتش جمهورى اسلامى ایران، در زمین و هوا و دریا به نبرد سرگرم‌اند. نتایج متعاقباً به اطلاع ملت ایران خواهد رسید.»

رهبر معظم انقلاب در دیدار بسیار مهمی که روز ۲۹ شهریورماه ۱۴۰۲ با جمعی از فعالان عرصه دفاع مقدس داشتند در سخنانی حکیمانه و مدبرانه به تبیین ۴ زاویه اصلی برای تحلیل دفاع مقدس اشاره کردند. ایشان در بخشی از بیانات خود ضمن تاکید بر این موضوع که باید بدانیم در دفاع مقدس از چه چیزی دفاع می‌کردیم فرمودند: «عظمت این حادثه را از چند زاویه می‌شود دید؛ یکی از زاویه‌های آن چیزی است که از آن دفاع می‌شود. چون بحث دفاع مقدس است از چی دفاع می‌کردیم ما؟»

برهمین اساس یکی از مهم‌ترین موضوعات درباره این اتفاق مهم در تاریخ انقلاب اسلامی، استفاده از عنوان «دفاع مقدس» برای آن است.

چرا به جنگ ایران و عراق چنین لفظی اطلاق داده شده است؟

نکته‌ای که درباره آغاز جنگ تحمیلی باید اشاره کرد و تاکنون مغفول مانده، این است که اساسا چرا وارد جنگ شدیم؟ چرا از عنوان «دفاع» استفاده می‌کنیم و امروز این نبرد را جهاد مقدس می‌خوانیم؟ در کشوری که سال‌های متمادی به عنوان ژاندارم منطقه شناخته می‌شد و آمریکا پشتش بود، انقلابی رخ می‌دهد. انقلاب، یعنی تغییر و دگرگونی در تمام زمینه‌ها، مفهوم انقلاب بدین معنی است که سینمای ما، بانکداری ما، پوشش ما و حتی آرایش ظاهری آقایان دچار تغییر و تحول شود.

در چنین کشوری که این انقلاب در آن رخ داده، طبیعی است که سیستم دفاعی آن نیز دچار مشکلاتی شود.

حال، در شرایطی که کشور دگرگونی‌های متعددی را تجربه می‌کند، کشور دیگری به آن تجاوز می‌کند؛ بعد از پیروزی انقلاب، صدام حسین قراردادی که سال‌ها پیش بین دو کشور بسته شده بود را پاره کرد و به صورت متعدد به خطوط مرزی ما تجاوز می‌کند. ما آمادگی جنگ نداشتیم و وقتی کشوری آمادگی جنگ ندارد، اما ناخواسته درگیرش می‌شود، یعنی به آن تجاوز شده است.

به همین دلیل است که برای این جنگ از عنوان «دفاع» استفاده می‌کنیم. این دفاع، مقدس نیز هست، چرا که با مولفه‌های اعتقادی و مذهبی ما تطابقات زیادی دارد.

از سویی دیگر درباره پایان جنگ هم باید به یک نکته مهم اشاره کرد.

تعیین تکلیف کشور متجاوز موضوع بسیار مهمی است‌ که باید به همه دنیا اثبات می‌شد که صدام به کشور ما دست درازی کرده و ما هیچ تمایلی به جنگ نداشتیم.

این موضوع در قطعنامه‌های قبلی اصلا بیان نشده بود و تنها در قطعنامه ۵۹۸ اشاره شد که بسیار مهم بود. همین موضوع باعث شد تا این قطعنامه پذیرفته شود، اما بعد از قبول قطعنامه متاسفانه شاهدیم که از سه جغرافیای مختلف، به کشور ما تجاوز صورت می‌گیرد که یکی از آن خطوط، مربوط به منافقین و عملیات مرصاد است.

*حال معنای این اتفاق چیست؟*

اگر ایران تمایل به جنگ داشت، پس از قبول قطعنامه جنگ را ادامه می‌داد اما چنین اتفاقی رخ نداد و در نقطه مقابل این بعثی های عراقی بودند که دست به تجاوز دوباره زدند.

با همین استدلال می‌توان اثبات کرد که چرا از عنوان «دفاع» استفاده می‌کنیم و جنگ بین ایران و عراق را «دفاع مقدس» نام گذاشته‌ایم.

هشت سال دفاع مقدس بخشی از تاریخ و هویت ایران اسلامی و گنجینه‌ای تمام ناشدنی برای ملت ایران اسلامی است.

همزمان با هفته دفاع مقدس پای صحبت های «حاج اصغر احمدی» یکی از رزمندگان پیشکسوت دوران دفاع مقدس نشستیم تا بخشی از خاطرات آن دوران و شکست حصر آبادان را برای ما و مخاطبان بازگو کند.

«حاج اصغر احمدی» جزو نیروهای مردمی آبادان به شمار می‌آید که تا شکست حصر آبادان در شهر ماند و در عملیات بزرگ ثامن‌الائمه (ع) به‌عنوان راننده تانک در کنار دیگر همرزمانش در شکست حصر آبادان نقش ایفا کرد.

این پیشکسوت دوران دفاع مقدس، با بیان اینکه قبل از آغاز جنگ مردم در آبادان زندگی عادی داشتند و گروه‌های سیاسی زیادی در این شهر فعالیت می‌کردند، اظهار کرد: این شرایط آبادان را با دیگر شهرها متمایز می‌کرد. کار بچه بسیجی‌ها و حزب‌اللهی‌ها در آبادان سخت بود چراکه باید با همه این گروه‌ها مبارزه فکری و جریانی می‌کردند؛ بحث جنگ اصلاً مطرح نبود، حرکت‌های ضدانقلاب در استان‌های مختلف کشور همچنین تحرکات مرزی رژیم بعث عراق گزارش می‌شد اما مردم خیلی توجهی نداشتند که این تهدیدات چه میزان جدی و عمیق هست.

وی بیان کرد: جنگ در ۳۱ شهریورماه با تهاجم رژیم بعث عراق رسما کلید خورد و آغاز شد و کشورمان مورد تجاوز رژیم بعث عراق قرار گرفت.

احمدی، ادامه داد: رژیم متجاوز بعث عراق جنگ را با بمباران هوایی و سپس از طریق مرز زمینی غرب کشور به‌ صورت مسنجم در سه جبهه جنوبی، میانی و شمالی حملات خود را آغاز کرد.

وی خاطر نشان کرد: خوب خبر این حمله‌ها به مردم می‌رسید اما هنوز مردم از کیفیت و عمق این حملات و جدی بودن جنگ مطلع نبودند.

وی با اشاره به چگونگی اطلاع مردم از آغاز جنگ و وضعیت آبادان در شرایط تهاجم رژیم متجاوز عراق، تاکید کرد: آبادان مرز مشترک طولانی با کشور عراق دارد که در آغاز جنگ تحمیلی نیز یکی از محورهای تهاجم بعد از مرز شلمچه، مرز آبی آبادان با عراق بود. روزهای نخست جنگ شلیک پراکنده توپ و خمپاره به آبادان را شاهد بودیم و در این حملات شهید و مجروح دادیم و مردم آبادان اینجا متوجه شدند که حمله رژیم متجاوز عراق به خاک کشورمان و آغاز جنگ بسیار جدی است.

مدافع آبادان در دوران جنگ تحمیلی، گفت: در آن دوران از سویی در آبادان ارتش و نیروهای سازمان‌ یافته آماده جنگ و امکانات دفاعی آنچنانی وجود نداشت و از سوی دیگر نیز در دوره تهاجم رژیم بعث، استراتژی بنی‌صدر خائن که فرماندهی کل قوا را بر عهده داشت، به‌گونه‌ای بود که قوا را از یکدیگر تفکیک می‌کرد و انسجامی بین نیروهای مردمی، سپاه و ارتش وجود نداشت. در واقع نیروها در آبادان آماده دفاع در برابر تهاجم نظامی نبودند.

وی با بیان اینکه حدود ۵ کیلومتر از مرز آبادان با عراق فاصله کمتر از ۵۰۰ متر دارد، عنوان کرد: این نزدیکی مرزی سبب شده بود تا رژیم بعث هر زمان که اراده کند هر نقطه از آبادان را هدف قرار دهد.

احمدی اضافه کرد: در این حملات نیز دشمن نقاط خاصی را مدنظر نداشت به‌جز مراکز نظامی که هدف قرار دادن آن‌ها در جنگ طبیعی بود و بیشتر حملات دشمن توپخانه‌ای، خمپاره‌ای و بمباران هوایی بود که پراکنده انجام می‌شد البته پالایشگاه آبادان جزو نخستین اهداف حملات دشمن به شمار می‌آید که در همان ابتدای جنگ پالایشگاه را هدف قرارداد و هدف مشخص دشمن مخازن پر از نفت پالایشگاه بودند که با انفجار آن‌ها دود غلیظی آسمان‌ آبادان را فرا می‌گرفت.

وی گفت: دود غلیظ این مخازن به نحوی بود که افرادی که در مسیر آن قرار داشتند تا ساعت‌ها آفتاب را نمی‌دیدند!

*خرمشهر سقوط کرد و  آبادان تنها محاصره شد*

پیشکسوت دوران دفاع مقدس، عدم سقوط آبادان را دارای دلایل مختلفی دانست و بیان کرد: برنامه رژیم متجاوز برای فتح یک‌ هفته‌ای خوزستان بود اما با مقاومت مردمی که در خرمشهر شکل گرفت تمام تصورات بعثی‌ها به هم خورد، بعثی‌ها بعد از مقاومت جانانه در خرمشهر با مقاومت مردم آبادان مواجه شدند که این‌ها از عوامل مؤثر در تغییر معادلات جنگ تحمیلی بودند.

*یکی از محورهای عملیاتی دشمن بعد از خرمشهر، آبادان بود*

وی ادامه داد: محاصره آبادان هزینه بیشتری برای دشمن داشت چراکه رزمندگان بعد از درگیری‌های خرمشهر باتجربه بهتر و نیروهای بیشتر که از خرمشهر به آبادان آمده بودند برای مقابله با بعثی‌ها وارد عمل شدند.

*حمله بعثی‌ها از منطقه ذوالفقاری آبادان آغاز شد*

احمدی به خبر هجوم عراقی ها به آبادان اشاره کرد و ابراز داشت:  «شهید دریا قلی سورانی» نخستین فردی بود که خبر هجوم عراقی‌ها را اطلاع داد و همین امر نیز باعث شد تا نیروهای مردمی، سپاه و سایر نیروهای مستقر در منطقه با انسجام بیشتری برای مقابله با هجوم بعثی‌ها وارد عمل شوند و توانستند ضربه محکمی را در همان ابتدای کار به دشمن وارد کنند.

وی گفت: همین موجب شد تا رژیم متجاوز بعث عراق عقب‌نشینی کند و در اطراف آبادان مستقر شود.

پیشکسوت دوران هشت سال جنگ تحمیلی، ضربه اولیه‌ای به دشمن بعثی را عامل عدم سقوط آبادان در دوران محاصره خواند و افزود: رزمندگان در کوی ذوالفقاری با دست‌ خالی به رژیم متجاوز ضربه‌ای را وارد کردند‌ که توان آنها برای اشغال آبادان گرفته شد.

*پیام تاریخی حضرت امام (ره) برای شکست حصر آبادان و دلایل صدور این پیام تاریخی*

وی به پیام امام راحل مبنی بر اینکه حصر آبادان باید شکسته شود اشاره کرد و بیان داشت: حضرت امام (ره) این پیام را در جمع فرماندهان و بعد از مقاومت جانانه نیروهای مردمی آبادان در منطقه ذوالفقاری اعلام کردند، یک هفته بعد از عملیات ذوالفقاری بود که فرماندهان به حضرت امام (ره) خبر مقاومت و ایستادگی مردم آبادان در مقابل دشمن را دادند آنجا امام (ره) فرمان دادند که «حصر آبادان باید شکسته شود». این درایت حضرت امام (ره) بود که متوجه شدند اگر این حصر ادامه داشته باشد دشمن به دنبال تقویت قوای خود رفته و مجدداً برای گرفتن آبادان حمله کند؛ اینجا بود که حضرت امام (ره) استراتژی جنگ را با این جمله زیبا تغییر دادند یعنی نیروها از حالت تدافعی خارج‌شده و شکل هجومی به خود گرفتند و بعد از این پیام تاریخی بود که شاهد عملیات‌های تهاجمی کوچک و محدود همچون عملیات توکل، عملیات فرماندهی کل قوا و عملیات تپه‌های مدن که برخی از این عملیات‌ها موفقیت‌آمیز بود و برخی با شکست مواجه شد اما این عملیات‌ها نشان داد که استراتژی نظامی ما شکل تهاجمی به خود گرفته است.

*وضعیت نیروهای مردمی در عملیات ثامن‌الائمه (ع) و شکست حصر آبادان*

احمدی با بیان اینکه نیروهای مردمی در عملیات ثامن الائمه (ع) از ساختار دفاعی جدایی‌ناپذیر بودند، تاکید کرد: نیروهای مردمی، امدادی و بسیجی به شکل‌های مختلف در خطوط دفاعی و تهاجمی در کنار رزمندگان بودند.

وی اذعان داشت: در منطقه آبادان لشکر ۷۷ خراسان نیز حاضر بودند و نقش مؤثری در جلوگیری از سقوط این شهر، شکست حصر و پیروزی‌های بعدی داشتند.

وی گفت: ژاندارمری، سپاه پاسداران، نیروهای بسیجی و نیروهای مردمی از سایر استان‌های کشور نیز حضور داشتند و در تثبیت وضعیت آبادان نقش ایفا می‌کردند. در طول حصر آبادان نیز کسبه، بیمارستان‌ها، سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلف فعالیت می‌کردند البته این فعالیت عادی و روزمره نبود اما حیات در آبادان جریان داشت همین موجب روحیه و تأثیرگذاری در دفاع از آبادان می‌شد.

*انجام عملیات ثامن‌الائمه (ع)*

پیشکسوت دوران دفاع مقدس، ابراز کرد: عملیات ثامن‌الائمه (ع) عملیات بزرگی بود که شامل دو جبهه، یکی شمالی که شامل دارخوین و جاده اهواز آبادان می‌شد و جبهه جنوبی که شامل فیاضیه، ایستگاه ۷ و ایستگاه ۱۲ می‌شد اجرا شد؛ این نخستین عملیات بزرگ رزمندگان بعد از عزل بنی‌صدر و تحت فرماندهی کل قوای امام خمینی (ره) بود که برای شکست حصر آبادان اجرا می‌شد.

*فرماندهی کل قوا نقش مهمی در معادلات جنگی ایفا می‌کرد*

وی ادامه داد: در دوره فرماندهی بنی‌صدر هماهنگی لازم بین نیروها وجود نداشت اما بعد از عزل وی و فرماندهی کل قوا توسط امام خمینی (ره) این فضا تغییر کرد، هماهنگی و انسجام ویژه‌ای میان نیروهای مردمی، سپاه و ارتش به وجود آمد، مهمات و امکانات میان نیروها تقسیم شد، سپاه و نیروهای مردمی تجهیز شدند و این اتحاد میان نیروهای نظامی موجب فراهم شدن شرایط عملیات ثامن‌الائمه (ع) شد.

وی گفت: این عملیات در ساعت یک بامداد ۵ مهر سال ۱۳۶۰ با دستور فرمانده کل قوا آغاز شد، رزمندگان به‌خوبی وارد آبادان شدند دشمن را در همان ساعات اولیه از بین بردند به‌جز یک محور که محور فیاضیه بود در آنجا دشمن مقاومت می‌کرد چراکه یکی از محورهای مهم مواصلاتی و پشتیبانی برای رژیم متجاوز به شمار می‌آمد و اگر نیروهای ما در این محور موفق می‌شدند تمامی نیروهای عراقی که در طول ۱۴ کیلومتر مستقر بودند به محاصره درمی‌آمدند به همین دلیل دشمن استحکامات قوی را به کار گرفته بود.

احمدی افزود: تا ظهر روز پنجم مهرماه ۱۳۶۰ کار دشمنان در منطقه شرق کارون تمام شد و رزمندگان تا شامگاه همان روز مشغول پاک‌سازی منطقه بودند و درواقع نیروهای متجاوز کمتر از ۲۴ ساعت در مقابل نیروهای عمل‌کننده مقاومت کردند. در این عملیات بیش از ۱۵۰۰ نفر از نیروهای دشمن کشته و تعداد زیادی نیز اسیر شدند، غنائم زیادی در این عملیات از دشمن به دست آمد که بعد از عملیات با استفاده از همین غنائم توانستیم ساختار جدیدی را در سپاه آبادان تشکیل بدهیم با همین امکانات تیپ، لشکر و گردان‌های جدیدی راه‌اندازی کردیم برای عملیات‌های بعدی.

*عملیات بزرگ ثامن‌الائمه (ع) باب الفتح دیگر عملیات‌ها*

وی بیان کرد: اینجا بود که رزمندگان سپاه و ارتش برای انجام عملیات‌های بزرگ‌تر به خودباوری رسیدند به‌ویژه با وحدتی که در این عملیات میان سپاه و ارتش به وجود آمد؛ همین وحدت فرماندهی، ایمان و اعتقاد رزمندگان خود را در عملیات‌های بعدی نشان داد.

*شکست حصر آبادان مسرت‌ بخش‌ترین خبر در ابتدای جنگ تحمیلی*

وی عنوان کرد: این خبر خدمت امام (ره) و ملت ایران رسید و مردم آبادان که بعضاً به شهرها و استان‌های دیگر مهاجرت کرده بودند با شنیدن این خبر سعی داشتند که به شهر برگردند که خوب چند ماه بعد این اتفاق افتاد و بخشی از مردم آبادان به شهر برگشتند و این در حالی بود که آبادان همچنان مورد آماج حملات هوایی و توپخانه‌ای دشمن قرار داشت.

و اما …

رهبر انقلاب اسلامی یکی از دستاوردهای دفاع مقدس را ایستادگی مردم به ویژه عرب های خوزستان را بی‌توجهی آنها به وسوسه‌های دشمن برای تجزیه کشور دانستند و فرمودند: دفاع مقدس همچنین زمینه‌ساز بروز باورهای دینی و برترین سجایای اخلاقی ملت ایران شد.

ایشان ادامه دادند : مواظب باشید از مسأله ی دفاع مقدس که در این کشور اتفاق افتاد، غافل نشوید؛ کار بزرگی انجام گرفت. آن جوانها مثل شماها بودند؛ اکثر این جوانهایی که در جنگ نقشهای مؤثر ایفا کردند، از قبیل همین دانشجوها بودند و خیلی هایشان هم جزو نخبه ها بودند. دلیل نخبه بودنشان هم این بود که یک جوان بیست ودو، سه ساله فرمانده ی یک لشکر شد؛ آن چنان توانست آن لشگر را هدایت کند و آن چنان توانست طراحی عملیات را، که هرگز نکرده بود، بکند که نه فقط دشمنانی را که مقابل ما بودند متعجب کرد، بلکه ماهواره های دشمنان را هم متعجب کرد.

گزارش : اسماعیل آریانیا

درباره نویسنده

7478مطلب نوشته است .

نوشتن دیدگاه

شما میتوانید از تصاویر مخصوص خود در قسمت نظرات استفاده نمایید برای اینکار از وب سایت آواتارکمک بگیرید .

طراحی شده توسط هاست لاین