پاسخ وزیر نیرو به انتقادها از سد گتوند

وزیر نیرو درباره تشدید انتقادها از وضعیت سد گتوند، گفت: نگرانی این گروه از کارشناسان را درک می‌کنیم. در حالی که در ماه‌های اخیر انتقادها از تاثیر گتوند بر کیفیت آب کارون شدت گرفته بود و با علنی شدن انتقادهای سازمان محیط زیست از این پروژه پرحاشیه، برخی منتقدان خواستار تخریب این سد شده‌ بودند، در نهایت دولت تصمیم به تعیین تکلیف این پروژه از سوی نهادی بی طرف گرفت اما نتایج این جلسات هنوز به کارفرمای اجرای این طرح ابلاغ نشده و تصمیم نهایی هنوز رسانه‌ای نشده‌ است.

در این خصوص حمید چیت چیان، وزیر نیرو در پاسخ به این سوال که موجی علیه سدسازی صورت گرفته است و گفته می‌شود نتیجه مطالعات برخی سدها از جمه سد گتوند اشتباه بوده است؛ آیا شما انتقادهای مطرح مبنی بر اشتباه بودن ساخت سد گتوند را تایید می کنید؟ تصریح کرد: در مورد احداث سدها سه دیدگاه در دنیا وجود دارد؛ یکی از این دیدگاه‌ها به طور مطلق مخالف احداث هرگونه سدی است. دیدگاه دوم بیانگر این است که هرجا که امکان احداث سد است، سدها باید ساخته شوند. دیدگاه سوم، دیدگاه اقتضایی و موردی است؛ یعنی ساخت مطلق یا عدم ساخت مطلق سدها غلط است و باید مورد به مورد سدها مورد مطالعه قررار گیرند. ما با دو دیدگاه اول مخالف و معتقد به دیدگاه سوم هستیم منتها این نکته وجود دارد که برای اجرای سدها باید جنبه های زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فنی لحاظ شود.

وی افزود: ایران یک تجربه بسیار طولانی و موفق در احداث سدها داشته است. ما الان صاحب بیش از ۱۴۰ سد بزرگ هستیم، البته با شمارش بندهای کوچک تعداد آن‌ها به بیش از ۶۰۰ مورد می‌رسد؛ همین سدهای بزرگ که حاصل احداث آن‌ها ایجاد ظرفیت‌هایی برای ذخیره سازی ۴۷ میلیارد متر مکعب آب بوده است، خیرات و برکات بسیار بالایی برای کشور داشته است که نباید نادیده گرفته شود.

چیت چیان با تصریح این نکته که “ممکن است در بین ۱۴۰ سد بسیار بزرگ یکی دو مورد باشد که اگر ما اطلاعات و دانش امروز را می داشتیم در آن زمان سدها ساخته نمی شدند یا سد را با مشخصات و ویژگی های دیگری می ساختیم”، ادامه داد: بنابراین با هرگونه ساخت سد بدون قید مخالفیم، با عدم ساختن سدها نیز مخالف و معتقد به روش میانه و منطقی هستیم.

وی درباره حاشیه‌های ادامه دار سد گتوند نیز به ایسنا گفت: سد گتوند، سد عظیمی است که مطالعه و احداث آن از زمان دولت آقای هاشمی شروع شد، در دولت اصلاحات ادامه پیدا کرد و در دولت گذشته به بهره برداری رسید. برخی از کارشناسان با احداث این سد موافق نبوده و نیستند چرا که معتقدند یک توده نمکی در کنار دریاچه سد قرار گرفته که موجب شور شدن آب دریاچه شده است و این موضوع مخاطرات زیست محیطی برای مناطق زیردست به همراه دارد؛ ما نگرانی های این گروه از کارشناسان را درک می کنیم و تاکنون هم وزارت نیرو راهکارهایی را برای جلوگیری از شوری بیش از اندازه آب ابلاغ کرده و در این سیاست هم موفق بوده است. برای علاج بخشی سد گتوند مطالعاتی انجام داده و پیشنهاداتی را ارائه کرده‌ایم.

به گفته وزیر نیرو، با تصمیم دولت کارگروه ویژه‌ای تشکیل شد که دانشگاه تهران هم در آن عضویت داشته و با اطلاعات جمع آوری شده از سازمان‌های مختلف، بررسی‌هایی صورت گرفته است و راهکارهایی در این خصوص در نظر گرفته شده که به اجرا در می‌آید.

درحالی که بنابر گفته معاون وزیر نیرو قرار بود طبق تصمیم دولت، جلسه نهایی تعیین تکلیف سد گتوند هفته گذشته با حضور نمایندگانی از وزارت نیرو و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی برگزار و تصمیم‌ نهایی ابلاغ شود، با گذشت یک هفته شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران به ‌عنوان مجری این طرح از این موضوع اعلام بی‌خبری می‌کند.

هفته گذشته، معاون وزیر نیرو در امور آب از برگزاری جلسه‌ای خبر داد که قرار بود تکلیف پروژه گتوند که این روزها با انتقادات زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کند روشن و تصمیم نهایی درباره این سد را اتخاذ شود؛ جلسه‌ای که مسئولین شرکت آب‌ و نیرو می‌گویند در آن حضور نداشته‌اند و نتایجش هم هنوز به آن‌ها ابلاغ نشده است.

معاون وزیر نیرو با اشاره به این‌که اختلاف نظر زیادی درباره این سد وجود دارد تا جایی که برخی افراد معتقدند که فعالیت این سد باید متوقف شود، گفته بود: باتوجه به اختلاف نظرها درباره راهکار مواجه شدن با مساله گتوند، قرار شد سازمان مدیریت و برنامه ریزی به عنوان نهادی بی‌طرف تکلیف این پروژه را مشخص کند و نظر مجموعه دولت بر این بود که بار دیگر مطالعات درباره این سد از سوی دانشگاه تهران انجام شود و امروز (دوشنبه اول تیرماه) نیز جلسه‌ نهایی آن در سازمان مدیریت کشور برگزار شود و تصمیم نهایی ابلاغ خواهد شد.

معاون وزیر نیرو راه‌حل این وزارتخانه را برای رفع معضل سد گتوند، از بین بردن آب شور داخل مخزن از طریق تخلیه این آب دانسته بود.

سد گتوند علیا یکی از بزرگ‌ترین سدهای ایران است که بر روی رودخانه کارون در جنوب غربی ایران ساخته شده است. این سد، در فاصله ۳۸۰ کیلومتری از ریزشگاه رودخانه کارون، در فاصله ۲۵ کیلومتری شمال شهرستان شوشتر و در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی شهر گتوند در استان خوزستان قرار دارد. سد گتوند علیا آخرین سد قابل احداث بر روی رودخانه کارون است. ارتفاع این سد سنگریزه‌ای با هسته رسی ۱۸۲ متر است که بلند ترین سد خاکی کشور محسوب می‌شود.

حاشیه‌های ریز و درشت گتوند که از وجود گنبد نمکی و سازند گچساران در منطقه آبگیری این سد و در نتیجه احتمال شورشدن آب کارون شروع شده بود، بعدها با بدهی بالای پروژه و تعطیلی فعالیت‌های اجرایی و حتی تعویق چندباره وعده‌های مختلف درباره پروژه ادامه پیدا کرد، مدتی نیز آواره‌شدن چندهزار روستایی و زیر آب رفتن ده‌ها روستا با آبیگری گتوند در کانون توجهات قرار داشت. در نهایت این سد با وجود همه حاشیه‌های ریز و درشت خود به بهره‌برداری رسید، اما این به معنی پایان حاشیه‌ها در این پروژه بزرگ نبود، چنان که هنوز هم سازمان محیط زیست به عنوان یک نهاد دولتی انتقاداتی را به این پروژه وارد می‌داند.